Over toegankelijkheid - In de organisatie
Digitale toegankelijkheid is tegenwoordig niet zozeer een technische uitdaging, maar eerder een kwestie van organisatie. Het is bij uitstek iets wat je niet alleen, maar met de hele organisatie doet. Maar hoe zorg je ervoor dat toegankelijkheid in je organisatie landt?
Vijf organisatiefactoren
Er zijn vijf organisatiefactoren die invloed hebben op de toegankelijkheid van digitale diensten:
- bewustwording en kennis van toegankelijkheid in de organisatie
- betrokkenheid van (top)management
- toegankelijkheid is vast onderdeel van taken, plannen, regels en procedures
- monitoring en rapportage
- toegankelijkheid is vast onderdeel van het inkopen en inrichten van informatiesystemen
Verder blijken belangrijke elementen:
- betrokkenheid van mensen met een beperking;
- juridische inbedding in beleid en standaarden;
- beschikbaarheid van financiële middelen.
Organisatievraagstuk
Digitale toegankelijkheid is dus veel meer dan alleen techniek. Voor een succesvolle implementatie moet toegankelijkheid worden benaderd als een organisatievraagstuk. Toegankelijkheid in je ontwikkelingsproces inbouwen vereist motivatie en verankering in de organisatie. Je kunt als organisatie bijvoorbeeld een testtool aanschaffen om de toegankelijkheid van je websites te testen, maar daarmee ben je er nog niet. Je moet aan de slag én je moet de aandacht voor toegankelijkheid cultiveren in de organisatie: werkwijzen introduceren, verantwoordelijkheden vastleggen, bereikbare doelen stellen en stukje bij beetje alle obstakels verwijderen.
Door de organisatie heen
Toegankelijkheid lijkt op het eerste gezicht misschien een onderwerp waar lang niet iedereen in de organisatie mee te maken krijgt. Als je er iets langer bij stilstaat, merk je echter dat er veel rollen zijn die op het gebied van toegankelijkheid impact kunnen hebben.
Bestuurder of manager
Als bestuurder of manager ben je ervoor verantwoordelijk dat de dienstverlening toegankelijk is voor iedereen. Een organisatie kan aan de vereisten voldoen door de juiste mensen te betrekken, randvoorwaarden te creëren en processen te verbeteren. Want, toegankelijkheid is vooral een kwestie van management.
Beleidsmedewerker
Als beleidsmedewerker met verantwoordelijkheid voor digitale toegankelijkheid zorg je dat de organisatie kan voldoen aan de wettelijke verplichtingen ten aanzien van de toegankelijkheid van overheidswebsites en -apps. Een visie op strategie vormt de basis voor het inrichten van organisatiebrede werkprocessen rond uitvoering en toezicht. De toegankelijkheidsverklaring is hierbij een goed hulpmiddel.
Jurist of compliance manager
Als jurist of compliance manager moet je ervoor zorgen dat jouw collega’s goed zijn geïnformeerd over de verplichtingen ten aanzien van digitale toegankelijkheid. Je ondersteunt hen om te bepalen welke websites en apps moeten voldoen en wat de tijdpaden zijn.
Inkoper
Als inkoper bij een overheidsinstantie moet je op de hoogte zijn van de geldende wet- en regelgeving en verplichte standaarden op het gebied van toegankelijkheid. Deze moeten een vaste plek hebben in het inkoopproces.
Initiator van projecten of product owner
Of een product of dienst bruikbaar is voor mensen met een functiebeperking wordt voor een groot deel in het begin van het project bepaald. Als projectleider, product owner, scrum master, UX-designer of medewerker die zich bezighoudt met innovatie, onderzoek en ontwikkeling speel je daarom een belangrijke rol op het gebied van toegankelijkheid.
Documentenmaker of -beheerder
Ook digitale documenten die je online publiceert moeten toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mensen met een functiebeperking. Als documentmaker moet je geschikte software gebruiken, een document toegankelijk opmaken en opslaan. Als documentenbeheerder moet je zorgen dat er eisen worden gesteld aan documenten die in de organisatie ontstaan of worden beheerd.
Contentspecialist of redacteur
Als contentspecialist of redacteur ben je verantwoordelijk voor de toegankelijke content van websites en apps. Zorg daarom dat je de behoeften en wensen van mensen met een functiebeperking kent en dat je weet hoe je informatie kunt laten voldoen aan verplichte standaarden. Lees hier meer over wat een contentspecialist of redacteur moet weten.
Communicatieadviseur
Als communicatieadviseur speel je een belangrijke rol bij digitale toegankelijkheid. De communicatie van elke overheidsinstantie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Dat is onderdeel van communicatiebeleid en -strategie en speelt een rol bij elke communicatie-uiting. Lees hier hoe je social media content toegankelijk kan maken.
Eigenaar huisstijl of vormgever
Als vormgever of eigenaar van de huisstijl ben je er verantwoordelijk voor dat ontwerpen en huisstijl voor websites, documenten en apps toegankelijk zijn voor iedereen. Dat betekent bijvoorbeeld dat ontwerpen ook rekening houden met mensen die geen muis of touchscreen kunnen gebruiken. Ook moet je zorgen dat er voldoende kleurcontrast is en dat informatie ook bruikbaar is voor mensen die kleurenblind zijn. Lees hier enkele tips voor vormgevers.
ICT-adviseur
Als ICT-adviseur zorg je dat binnen je afdeling voldoende kennis is over toegankelijkheid en de toegankelijkheid van software en systemen in jouw organisatie.
Ontwikkelaar of tester
Als ontwikkelaar of tester ben je verantwoordelijk voor code, ontwerpen en systemen die geen toegankelijkheidsproblemen opwerpen, maar de toegankelijkheid juist verbeteren. Er is veel documentatie over toegankelijk bouwen en het testen op toegankelijkheid.
HR-adviseur of opleidingsadviseur
Als HR-adviseur of opleidingsadviseur ben je verantwoordelijk voor vaardigheden en kennis van verschillende medewerkers op het gebied van digitale toegankelijkheid.
