Over toegankelijkheid - In de organisatie
Toegankelijkheid is verweven in alle lagen van een organisatie. Het kan betrekking hebben op de inrichting van het gebouw, het gebruik van online informatie en voorzieningen, maar ook sociale toegankelijkheid op de juist bejegening. Het is bij uitstek iets wat je niet alleen, maar met de hele organisatie doet. Maar hoe zorg je ervoor dat toegankelijkheid in je organisatie landt?
Vijf organisatiefactoren
Er zijn vijf organisatiefactoren die invloed hebben op de toegankelijkheid van diensten:
- Bewustwording; Welke kansen laat je liggen?
- Bereikbaarheid; Kun je de plaats of informatie goed vinden?
- Betreedbaarheid; Kun je gemakkelijk binnenkomen?
- Bruikbaarheid? Is je dienst/product gebruikersvriendelijk?
- Bejegening; Wordt iedereen gastvrij ontvangen?
Verder blijken belangrijke elementen:
- betrokkenheid van mensen met een beperking;
- juridische inbedding in beleid en standaarden;
- beschikbaarheid van voldoende financiële middelen.
Organisatievraagstuk
Voor een succesvolle implementatie moet toegankelijkheid worden benaderd als een organisatievraagstuk. Toegankelijkheid in je ontwikkelingsproces inbouwen vereist motivatie en verankering in de organisatie. Je kunt als organisatie bijvoorbeeld een testtool aanschaffen om de toegankelijkheid van je websites te testen of er voor zorgen dat het gehele gebouw drempelloos is, maar daarmee ben je er nog niet. Je moet aan de slag én je moet de aandacht voor toegankelijkheid cultiveren in de organisatie: werkwijzen introduceren, verantwoordelijkheden vastleggen, bereikbare doelen stellen en stukje bij beetje alle obstakels verwijderen.
Door de organisatie heen
Toegankelijkheid lijkt op het eerste gezicht misschien een onderwerp waar lang niet iedereen in de organisatie mee te maken krijgt. Als je er iets langer bij stilstaat, merk je echter dat er veel rollen zijn die op het gebied van toegankelijkheid impact kunnen hebben.
Bestuurder of manager
Als bestuurder of manager zet je de toon binnen je organisatie en ben je ervoor verantwoordelijk dat de dienstverlening toegankelijk is voor iedereen. Een organisatie kan aan de vereisten voldoen door de juiste mensen te betrekken, randvoorwaarden te creëren en processen te verbeteren.
Lees meer over toegankelijkheid is vooral een kwestie van management.
Beleidsmedewerker
Als beleidsmedewerker met verantwoordelijkheid voor toegankelijkheid zorg je dat de organisatie kan voldoen aan de wettelijke verplichtingen ten aanzien van toegankelijkheid. Een visie op strategie vormt de basis voor het inrichten van organisatie brede werkprocessen rond uitvoering en toezicht. De toegankelijkheidsverklaring is hierbij een goed hulpmiddel.
Jurist of compliance manager
Als jurist of compliance manager moet je ervoor zorgen dat jouw collega’s goed zijn geïnformeerd over de verplichtingen ten aanzien van toegankelijkheid. Je ondersteunt hen om te bepalen waaraan de digitale, fysiek en sociale toegankelijkheid moet voldoen.
Inkoper
Als inkoper bij een overheidsinstantie moet je op de hoogte zijn van de geldende wet- en regelgeving en verplichte standaarden op het gebied van toegankelijkheid. Deze moeten een vaste plek hebben in het inkoopproces.
Initiator van projecten of product owner
Of een product of dienst bruikbaar is voor mensen met een functiebeperking wordt voor een groot deel aan het begin van het project bepaald. Als projectleider, product owner, scrum master, UX-designer of medewerker die zich bezighoudt met innovatie, onderzoek en ontwikkeling speel je daarom een belangrijke rol op het gebied van toegankelijkheid.
Documentenmaker of -beheerder
Ook digitale documenten die je online publiceert moeten toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mensen met een functiebeperking. Als documentmaker moet je geschikte software gebruiken, een document toegankelijk opmaken en opslaan. Bovendien moet je ervoor zorgen dat er eisen worden gesteld aan documenten die in de organisatie ontstaan of worden beheerd.
Contentspecialist of redacteur
Als contentspecialist of redacteur ben je verantwoordelijk voor de toegankelijke content van websites en apps. Zorg daarom dat je de behoeften en wensen van mensen met een functiebeperking kent en dat je weet hoe je informatie kunt laten voldoen aan verplichte standaarden.
Lees hier meer over wat een contentspecialist of redacteur moet weten.
Communicatieadviseur
Als communicatieadviseur speel je een belangrijke rol bij digitale toegankelijkheid. De communicatie van elke overheidsinstantie moet toegankelijk zijn voor iedereen. Dat is onderdeel van communicatiebeleid en -strategie en speelt een rol bij elke communicatie-uiting.
Lees hier hoe je social media content toegankelijk kan maken.
Eigenaar huisstijl of vormgever
Als vormgever of eigenaar van de huisstijl ben je er verantwoordelijk voor dat ontwerpen en huisstijl voor websites, documenten en apps toegankelijk zijn voor iedereen. Dat betekent bijvoorbeeld dat ontwerpen ook rekening houden met mensen die geen muis of touchscreen kunnen gebruiken. Ook moet je zorgen dat er voldoende kleurcontrast is en dat informatie ook bruikbaar is voor mensen die kleurenblind zijn.
Pas deze tips toe voor een toegankelijke vormgeving van je website.
ICT-adviseur
Als ICT-adviseur zorg je dat binnen je afdeling voldoende kennis is over toegankelijkheid en de toegankelijkheid van software en systemen in jouw organisatie.
Ontwikkelaar of tester
Als ontwikkelaar of tester ben je verantwoordelijk voor code, ontwerpen en systemen die geen toegankelijkheidsproblemen opwerpen, maar de toegankelijkheid juist verbeteren. Er is veel documentatie over toegankelijk bouwen en het testen op toegankelijkheid.
Lees meer over het automatisch testen van websites.
HR-adviseur of opleidingsadviseur
Als HR-adviseur of opleidingsadviseur ben je verantwoordelijk voor vaardigheden en kennis van verschillende medewerkers op het gebied van toegankelijkheid.
