Toegankelijkheid - Wat is het?

Dingen die ooit ingewikkeld waren zijn voor velen tegenwoordig heel simpel: een treinreis plannen of winkelopeningstijden opzoeken, via internet is het zo geregeld. Behalve als die handige digitale informatie voor jou onbereikbaar is.
Een ingang die niet herkenbaar en of het ontbreken van een duidelijke looproute is een dagelijkse werkelijkheid voor veel mensen met een beperking. Toegankelijkheid gaat erom dat iedereen, met of zonder beperking, de kans krijgt gebruik te maken van alle vormen van voorzieningen, informatie en dienstverlening. Iedereen moet volwaardig kunnen deelnemen aan de samenleving.

Toegankelijkheid en inclusie

Vroeger sprak men vooral over de ‘integratie’ van mensen met een beperking. Hierbij richtte men zich vooral op hoe het individu zich kan aanpassen aan zijn omgeving.
Tegenwoordig spreken we meer over ‘inclusie’. Bij inclusie wordt gekeken hoe de omgeving kan worden aangepast aan het ‘individu’. Er wordt zoveel mogelijk gewerkt naar één oplossing die zoveel mogelijk voor iedereen van toepassing kan zijn. 

Wetten en richtlijnen 

Toegankelijkheid is helaas niet vanzelfsprekend en daarom is het essentieel dat hiervoor wetten en regels zijn opgesteld, zoals het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap. En als je de wereldwijd geldende WCAG-richtlijnen volgt zorg je er bijvoorbeeld voor dat jouw website of app toegankelijk is. 

Positief imago en MVO

Een toegankelijk product of dienst aanbieden betekent dat iedereen er gebruik van kan maken. Toegankelijkheid gaat zo sociale ongelijkheid tegen en bevordert de integratie van diverse groepen. Dit heeft niet alleen een positief effect op de tevredenheid van klanten en eigen medewerkers, maar ook op de uitstraling naar de maatschappij. Daarnaast is toegankelijkheid een logisch onderdeel van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO).

Digitale toegankelijkheid

Digitale toegankelijkheid wil zeggen dat iedereen gebruik kan maken van de mogelijkheden die het internet, computers en smartphones bieden. Wanneer gaat het mis met digitale toegankelijkheid? Bijvoorbeeld wanneer een website witte tekst op een lichtblauwe achtergrond aanbiedt - onleesbaar voor slechtzienden. Als een illustratieve grafiek geen tekstuele beschrijving bevat – zodat de hulpsoftware van een blinde bezoeker niets kan voorlezen. Of als een video geen ondertiteling heeft en daarmee onbegrijpelijk wordt voor een dove of slechthorende. 

De voordelen

Het belangrijkste voordeel van een digitaal toegankelijke website is dat iedereen, ongeacht zijn of haar beperking, de site kan gebruiken. Dat is niet alleen vanuit maatschappelijk oogpunt een goede zaak. Ook in economisch opzicht is het slim om informatie en diensten toegankelijk aan te bieden. 

Betere vindbaarheid in Google Zoekresultaten

Een goed toegankelijke site maakt het makkelijker voor bedrijven als Google om de site te indexeren. Daardoor komt de website hoger in de zoekresultaten te staan. Bovendien herkent Google toegankelijke websites en geeft de zoekmachine ze voorrang bij de zoekresultaten.

Hogere omzet

Uit onderzoek in de statistieken van de Europese Commissie, de Verenigde Naties en de Wereldbank is gebleken dat ongeveer 20% van de bevolking een tijdelijke of permanente beperking heeft. Deze beperking belemmert het gebruik van het internet. Omgerekend zijn dat ongeveer 3,4 miljoen Nederlanders en 148 miljoen Europeanen. 

De British Click-Away Pound Survey uit 2016 laat bovendien zien dat 71% van de gebruikers met een beperking wegklikt van een website die niet goed toegankelijk is. Inmiddels is dit onderzoek herhaald in 2019, helaas is er nog weinig progressie te zien, British Click-Away Pound Survey uit 2019. Dat is een gemiste kans, zeker omdat mensen met een beperking over het algemeen zeer loyale klanten zijn. Een positieve ervaring op een goed toegankelijke website zorgt ervoor dat mensen gemakkelijker en met meer vertrouwen naar die site terugkeren om producten of diensten af te nemen. 

Lagere belasting van de helpdesk

Een toegankelijke website maakt het mogelijk voor mensen om zelfstandig online hun zaken te doen. Ze hoeven dan niet via e-mail of telefoon een beroep te doen op de helpdesk of klantenservice.

Lagere kosten

Het meenemen van digitale toegankelijkheid bij de bouw van een nieuwe website zorgt ervoor dat deze in de kern zo is gebouwd dat deze op lange termijn kosten bespaart. Ook de lagere werkbelasting van de helpdesk levert besparingen op.

Fysieke toegankelijkheid

Mensen met een beperking moeten net als ieder ander gebruik kunnen maken van buitenruimten, openbare gebouwen, woningen etc. En alle mensen moeten zelf kunnen kiezen waar zij hun tijd doorbrengen. We spreken hier met name over fysieke toegankelijkheid. Een goed toegankelijk gebouw heeft bijvoorbeeld een duidelijk herkenbare ingang die iedereen kan gebruiken. Als we spreken over fysieke toegankelijkheid dan kijken we ernaar vanuit een inclusieve gedachte. Indien bij een gebouw een aparte rolstoelvriendelijke ingang is gemaakt, dan kun je zeggen dat het gebouw toegankelijk is. Maar pas als je een ingang zo maakt dat een ieder er gebruik van kan maken is het optimaal toegankelijk. 

Het gaat bij fysieke toegankelijkheid met name om een 5-tal aspecten:

1. Bewustwording; Welke kansen en mogelijkheden laat je als organisatie liggen?
2. Bereikbaarheid; Kan iedereen er gemakkelijk komen, en is de informatie goed beschikbaar?
3. Betreedbaarheid; Kan iedereen gemakkelijk het gebouw of de ruimte binnenkomen?
4. Bruikbaarheid; Is het gebouw, product of dienst gebruiksvriendelijk?
5. Bejegening; Wordt iedereen even gastvrij ontvangen?

Iedereen moet mee kunnen doen, zonder het ondervinden van belemmeringen. Om een inclusieve samenleving een stap dichterbij te brengen, werken wij nauw samen met bedrijven, organisatie en (overheids)instellingen. Bij fysieke toegankelijkheid houdt ieder mens de regie over het reizen naar gebouwen en het vrij en zelfstandig kunnen bewegen in deze gebouwen. Indien men zelf de regie heeft en niet afhankelijk hoeft te zijn van andere mensen krijgt men meer zelfwaarde en regie over zijn eigen leven. Ook kan men gezamenlijk activiteiten ondernemen zonder belemmeringen.

Voorbeelden 

Een ingang is duidelijk herkenbaar, en is voor een persoon met een visuele of fysieke beperking toegankelijk. Er zijn geen drempels en de meubels en andere voorwerpen zijn onderscheidend wat betreft kleur. 

Sociale toegankelijkheid

Het VN-verdrag gaat verder dan alleen fysieke toegankelijkheid. Er wordt ook aandacht besteed aan sociale toegankelijkheid. Als iets sociaal toegankelijk is betekent dat dat je goed te woord wordt gestaan, en dat je makkelijk bij de juiste informatie kunt komen. Bovendien wordt deze informatie op een begrijpelijke en toegankelijke manier aangeboden.

Voorbeelden

Er is een gastvrij ontvangst en men heeft een actieve, open houding om mensen uit te nodigen bij activiteiten. Er wordt rekening gehouden met wat je wilt en kunt. Eventuele begeleiding is op de hoogte van de wensen en mogelijkheden van de persoon. Activiteiten worden afgestemd op verschillende groepen mensen. 

Allemaal sociaal onhandig: de podcast

Sociale toegankelijkheid, wat is dat dan? Praat met ons mee! Accessibility heeft een podcast over sociale toegankelijkheid.  In ASO de podcast gaan Séverine Kas en Sandra Visser de dialoog aan over sociaal onhandige situaties. Want sociaal onhandig zijn we allemaal. Ze bespreken aan de hand van ervaringen en voorbeelden sociaal onhandige situaties. Wat ging goed en wat kan beter? Zo weet jij hoe je wat sociaal handiger kan worden. Handig toch?

De podcast is te beluisteren via Spotify. Volg ons via Instagram en praat mee.

Beluister ASO de podcast op Spotify

Volg de ASO podcast op Instagram